Finansal Oran Analizi Nedir, Finansal Oran Türleri Nelerdir?

Finansal oran analizi, bir şirketin karlılığı, ödeme gücü, verimliliği, likiditesi, ölçeği ve piyasa değeri hakkında değerli bilgiler toplamak için iş liderleri tarafından kullanılan nicel bir araçtır. Oran analizi, şirketin bilançosu, gelir tablosu ve nakit akışı tablosundaki verileri analiz ederek bu bilgileri şirket yöneticilerinin kullanımına sunar. Finansal oran analizinden elde edilen bilgiler, şirketin finansal sağlığını değerlendirebilmeleri için şirket adına finansal kararlar alması gereken yöneticiler ve yatırımcılar gibi dış taraflar için çok değerlidir.

Mali oranlar, iş liderlerinin ve yatırımcıların bir şirketin mali tablolarındaki hesaplar arasındaki mali ilişkileri analiz etmelerine ve karşılaştırmalarına yardımcı olan faydalı araçlardır. Bir şirketin geçmişi, kendi sektöründe veya iş kolunda finansal analiz yapılmasını sağlayan araçlardan biridir.

Mali oran analizi, bir şirketin karlılığını, ödeme gücünü ve likiditesini iyileştirmek için kararlar almak için oran hesaplamalarından elde edilen verileri kullanır.

Finansal Oran Türleri

İş liderlerinin genellikle analizlerinde kullandıkları altı finansal metrik kategorisi vardır. Bu altı kategoride, bir CEO’nun ve dış yatırımcıların şirketin finansal durumunu analiz etmesine yardımcı olan 15 finansal ölçüt bulunmaktadır. Finansal metrikler, yalnızca karşılaştırma için bir temel olduğunda değerlidir. Her oran, şirketin geçmiş verileriyle karşılaştırılmalıdır. Ayrıca sektördeki diğer şirketlerin verileriyle de karşılaştırılabilir.

Finansal metriklerin, diğer metriklere kıyasla yalnızca şirket içindeki farklı zaman dilimleri için anlamlı olduğunu unutmamak önemlidir. Ayrıca diğer sektörlerde, diğer benzer şirketlerde veya aynı iş sektörü ölçütlerini kullanarak karşılaştırma yapmak için de kullanılabilirler.

Likidite Oranları

Likidite oranları, bir şirketin dönen varlıklarının mevcut yükümlülüklerini karşılayıp karşılayamayacağı sorusuna cevap verir. İşletme yöneticilerinin baktığı üç ana likidite metriği vardır:

1. İşletme sermayesi oranı: Bu önemli rakam, cari oran olarak da bilinir. Bu rakamlar şirketin bilançosundan düşülür. Şirketin cari borçlarını dönen varlıklarla ödeyip ödeyemeyeceğini ölçer.
2. Hızlı Oran: Bu orana asit test oranı da denir. Bu rakamlar bilançodan geliyor. Hızlı oran, şirketin herhangi bir envanter satmadan kısa vadeli borç yükümlülüklerini karşılayıp karşılayamayacağını ölçer.
3. Likidite Oranı: Bu likidite oranı, payda yalnızca nakit ve kısa vadeli menkul kıymetler gibi nakit benzerlerini kullandığından, bir finans yöneticisine şirketin likiditesi hakkında daha muhafazakar bir görüş verir. Şirketin diğer varlıkları tasfiye etmeden tüm mevcut borçlarını ödeyebilme gücünü gösterir.

Verimlilik Oranları

Varlık yönetimi metrikleri veya aktivite metrikleri olarak da bilinen verimlilik metrikleri, şirketin varlıklarını gelir elde etmek ve kârı veya hissedar servetini en üst düzeye çıkarmak için ne kadar verimli kullandığını belirlemek için kullanılır. Şirketin operasyonlarının dahili olarak ve kısa vadede ne kadar verimli olduğunu ölçer. Bilanço ve gelir tablosundaki bilgilerden hesaplanan en yaygın kullanılan dört verimlilik metriği şunlardır:

1. Envanter Dönüş Oranı: Bu metrik, envanterin her yıl ne kadar hızlı satıldığını ve yenilendiğini veya devredildiğini ölçer. Envanter devir oranı, finans yöneticisinin şirketin envanter mi yoksa eski envanter mi tuttuğunu belirlemesine olanak tanır.
2. Ödenmemiş Satış Günleri: Ortalama tahsilat süresi olarak da bilinen bu oran, finans yöneticilerinin şirketin ödenmemiş kredi hesaplarını tahsil etme verimliliğini değerlendirmesini sağlar.
3. Duran Varlık Devir Hızı: Bu oran, şirketin fabrika, mülk ve teçhizatı veya duran varlıklarına odaklanır ve şirketin bu varlıkları ne kadar verimli kullandığını değerlendirir.
4. Toplam Aktif Devir Hızı: Toplam aktif devir oranı, şirketin aktif tabanını verimli kullandığını gösteren tek bir metriğe dönüştürülebilir. Finans yöneticisinin varlık tabanının satış ve karlılık yaratmada ne kadar verimli olduğunu analiz etmesine olanak tanır.

Ödeme Gücü Oranları

Bir şirketin ödeme gücü veya borç yönetimi ölçütleri, finans yöneticisinin, borç finansmanı veya faaliyetlerini finanse etmek için kullandıkları finansal kaldıraç açısından şirketin konumunu değerlendirmesine olanak tanır. Ödeme gücü oranları, şirketin birikmiş karlar veya öz sermaye finansmanına kıyasla ne kadar borç finansmanı kullandığını ölçer. İki ana ödeme gücü metriği vardır:

1. Toplam Borçluluk: Toplam Borçluluk, kısa vadeli borçlar ve uzun vadeli borçların bir kombinasyonu yoluyla şirketin operasyonları için kullanılabilir fonların yüzdesini ölçer.
2. Kaldıraç: Bu oran, şirket halka açık olduğunda çok önemlidir. Bu orandan gelen bilgiler temelde Toplam
3. Kaldıraç Oranı ile aynıdır ancak bilgileri yatırımcıların şirketi analiz ederken daha kolay kullanabileceği bir formatta sunar.

Kapsama Oranları

Kapsama oranları, bir şirketin borç yükümlülüklerini ne ölçüde karşılayabileceğini ve bunlarla ilgili maliyetleri ne ölçüde karşılayabileceğini ölçer. Bu yükümlülükler, faiz giderlerini, kira ödemelerini ve bazen de temettüleri içerir. Bu metrikler, bir finansal yöneticiye şirketin borcunun tam bir resmini sağlamak için ödeme gücü metrikleriyle birlikte çalışır. İşte en önemli iki kapsama oranı:

1. Zaman Kazanılan Faiz Oranı: Bu faiz oranı, bir şirketin toplam borcunu veya borç faiz ödemelerini ne kadar iyi ödeyebildiğini ölçer.
2. Borç Hizmeti Karşılama Oranı: DSCR, şirketin tüm borç servisi yükümlülüklerini ne kadar iyi karşılayabildiği hakkında bir fikir edinmesini sağlayan değerli bir özet metriktir.

Karlılık Oranları

Karlılık metrikleri, işletme için özet metriklerdir. Kârlılık oranlarını hesaplarken nakit yönetimi, varlık yönetimi ve borç yönetiminin işletme üzerindeki etkisini özetler. En yaygın ve önemli dört karlılık ölçütü şunlardır:

1. Net Kar Marjı: Bu oran, şirketin satışlarının dolar başına kârını gösterir.
2. Toplam Varlık Getirisi (ROA): ROA oranı, toplam varlıkların her bir dolarının ne kadar verimli kâr ürettiğini gösterir.
3. Temel Kazanç Gücü (BEP): BEP, varlıkların gelir yaratmadaki etkinliğini ölçtüğü için ROA oranına benzer. Ancak, BEP oranı vergi ve borç etkileri için değerlendirmeyi ayarlar.
4. Öz Sermaye Getirisi (ROE): Bu metrik, hissedarların faaliyet gösteren şirkete yaptıkları yatırımdan ne kadar para kazandığını gösterir. ROE oranı, halka açık şirketler için çok önemlidir.

Piyasa Değeri Oranları

Piyasa değeri oranları genellikle halka açık şirketler için hesaplanır ve çok küçük şirketler için yaygın olarak kullanılmaz. Ancak, bazı küçük şirketler halka açık olarak işlem görmektedir. Piyasa değeri için üç ana metrik vardır:

1. Kazanç Oranı (F/K): P/K (hisse başına hisse fiyatı), yatırımcıların her bir dolar kazanç için şirketin bir hissesi için ne kadar ödemeye istekli olduklarını gösterir.
2. Nakit Akış Oranı: Bir şirketin değeri, serbest nakit akışlarına bağlıdır. Nakit akış oranı (hisse başına nakit akışı), şirketin nakit akışını ne kadar iyi ürettiğini değerlendirir.
3. Defter Oranı: Bu oran (hisse başına defter değeri), finans yöneticisine, yatırımcıların şirketin değerini nasıl gördüğüne dair başka bir gösterge verir.

Finansal Oran Analizi Nasıl Çalışır?

Finansal oran analizi, şirketin finansal tablolarından, tek başına bu finansal tabloların incelenmesiyle değerlendirilemeyecek bilgileri çıkarmak için kullanılır.

Mali oran analizi yapmak için, bir mali yönetici şirketin bilançosunu, gelir tablosunu ve nakit akış tablosunu ve ayrıca şirket halka açık ise hisse senedi fiyat bilgilerini bir araya getirir. Tipik olarak, bu bilgiler bir elektronik tablo programına indirilir.

Küçük işletmeler, 15 finansal oranın her birini otomatik olarak hesaplamak için elektronik tablolarını oluşturabilir.

Oranlar genellikle bir çeyrek veya bir yıl için hesaplanır. Daha sonra aynı sektördeki diğer şirketlerin oranları toplanmalıdır. Karşılaştırmalar yapılmalıdır. Bir finans yöneticisinin şirket performansı hakkında sonuçlar çıkarabilmesi ancak finansal ölçütleri sektördeki şirketlerin diğer zaman periyotları ve ölçütleriyle karşılaştırdıktan sonra olur. Bu hesaplamalara ve karşılaştırmalara dayanarak, finans yöneticileri şirket performansının iyi bir resmini çizebilir.

Tek başına bir oran hesaplaması fazla bilgi sağlamaz. Örneğin, bir şirketin borç-varlık oranı bir dönem için %50 ise, yönetim bunu önceki dönemlerle karşılaştırmadıkça, özellikle de borç-varlık oranı çok daha düşük veya çok daha yüksekse, bu hiçbir şey ifade etmez. tarihi. Bu senaryoda, borç/varlık oranı, şirketin varlıklarının %50’sinin borçla finanse edildiğini göstermektedir. Bir finans yöneticisi veya yatırımcı, şirketin geçmişindeki aynı oranla veya şirketin rakipleriyle karşılaştırmadıkça bunun iyi mi yoksa kötü mü olduğunu bilemez.

Finansal ölçütlerin doğru bir analizini ve karşılaştırmasını yapmak, şirketlerin finansal performanslarını iyileştirmek için gerekli finansal ayarlamaları yapabilmeleri için finansal sağlıkları hakkında fikir edinmelerine yardımcı olur.

Mali yöneticilerin mali oran analizi yoluyla elde ettikleri bilgileri tamamlamak için kullanabilecekleri başka mali analiz teknikleri de vardır, örneğin: B. Nakit akış tablosunun ortak bir boyutsal analizi ve daha derin bir analizi.

Finansal Oran Analizini Kimler Kullanır?

Finansal oran analizini kullanması gerekebilecek birkaç paydaş vardır:

1. Finansal Yöneticiler: Finansal yöneticiler, finansal oran analizinin şirketin çeşitli finansal işlevlerinin performansı hakkında sağladığı bilgisine sahip olmalıdır. Oran analizi, değerli ve güçlü bir finansal analiz aracıdır.
2. Rakipler: Diğer şirketler, sektörlerindeki diğer şirketler hakkında rekabet stratejileri için önemli bilgiler bulur.
3. Yatırımcılar: Halka açık şirketler veya risk sermayeli şirketler söz konusu olduğunda, potansiyel yatırımcıların şirkete yatırım yapmak isteyip istemediklerini belirlemek için oran analizinden elde edilen finansal bilgilere ihtiyacı vardır.

Finansal Oranların Kullanımının Artıları ve Eksileri

Finansal Oran Analizinin Artıları ve Eksileri

Artıları	Eksileri
Yüksek performans için hedef belirlemede faydalıdır	Büyük, çok bölümlü firmalar bunu yalnızca bölüm bazında kullanabilir.
Dar bir odağa veya büyük firmaların bölümleri olan küçük firmalar için kullanışlıdır	Yüksek enflasyon zamanlarında, mali veriler bozulur ve oran analizi için kullanışlı değildir.
Zaman dönemleri arasında firma performansını analiz etmek için kullanışlıdır	Firmalar hile yapabilir ve mali tablolarını vitrine çıkarabilir.
Firmaları bir kesitsel veya endüstri analizinde karşılaştırmak için kullanışlıdır	Zaman bozulması nedeniyle mevsimlik veya döngüsel firmalar için kullanışlı değildir

• Finansal metrik analizi, şirketin likidite, varlık yönetimi, ödeme gücü ve karlılık gibi finansal fonksiyonlarının performansını değerlendirir.
• Mali metrik analizi, şirkete hem eğilime hem de sektöre göre mali performansının tam bir resmini verebilen güçlü bir mali analiz aracıdır.
• Oran analizi yoluyla bir şirketin mali tablolarından toplanan bilgiler, mali yöneticiler, rakipler ve dış yatırımcılar için yararlıdır.
• Bilanço analizi, yalnızca birden fazla döneme ait verileri veya sektördeki diğer şirketlerle karşılaştırırken yararlıdır.